KETMİ VERESE NEDİR ?
Mirasçılık hakkı yok sayılan mirasçının miras payını almak için ikame ettiği davaya Ketmi Verese davası denir. Henüz Türk Medeni Kanunda düzenlenmeyen bu dava, uygulamada ve doktrinde kabul görmesiyle dava türleri arasında yer almaktadır.
KETMİ VERESE GEREKÇESİNE DAVA AÇMANIN ÖN KOŞULU
Ketmi Verese gerekçesine dayalı davaların açılmasının ön koşulu öncelikle hasımlı veraset ilamı almaktır. Yani daha öncesinde alınan ve kendisi gizlenen mirasçılık belgesinin mahkeme vasıtasıyla yeni sunulan delil ve belgelerle geçersiz olduğu ispat edilmeli, kendisi yok gösterilen mirasçının aslında yasal mirasçı olduğu kesin olarak ispat edilmelidir.
Gizlenen mirasçının bulunduğu mirasçılık belgesi çekişmesiz dava ile alındığından aksi sabit oluncaya kadar geçerlidir ve kesin hüküm taşımamaktadır. Bu belgenin aksi her türlü şekilde ispat edilebildiğinden gizlenen mirasçının aslında yasal mirasçı olduğunun ispatı için çekişmeli ve hasımlı veraset davası açılmalı, miras bırakanın tüm mirasçıları belirlenmeli, gizlenen mirasçıların bu mirasçılar arasında yer alıp almadığı saptanmalı ve önceki hatalı veraset ilamı ile ikinci veraset ilamı arasındaki çelişki giderilmelidir.
Netice itibariyle hasımlı veraset ilamı ile gizlenen mirasçının yasal hak sahibi olduğu mahkeme kararı ile kesin ispat edilmesi halinde miras bırakan adına önceden alınan mirasçılık belgesi geçersiz hale gelecektir.
KETMİ VERESE DAVASINDA ZAMANAŞIMI
Yukarıda kısaca belirttiğimiz üzere verilen mirasçılık belgesi kesin hüküm taşımadığından aksinin ispatı her zaman mümkündür. Bu sebeple de kesinlik taşımıyan mirasçılık belgesinin iptal edilmesi bu hususta dava açılması her zaman mümkündür.
Mahkeme vasıtasıyla kesin olarak mirasçılık belgesi alan kişinin ketmi verese olgusu nedeniyle taşınmaz aynına yönelik açacağı davalar hiç bir şekilde zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi değildir. Bu hususta hatalı mirasçılık belgesine dayalı diğer mirasçıların kazandırıcı zamanaşımı ile ayni hak sahibi olmaları mümkün değildir.
KETMİ VERESE GEREKÇESİNE DAYALI TAPU İPTAL VE TESCİL DAVASI
Miras bırakanın ölümünden sonra hatalı mirasçılık belgesine dayalı tapuda yapılan işlem ve tesciller yolsuz hale gelecektir. Gizlenen mirasçı hatalı belgeye dayalı yapılan tapudaki işlemlerin geçersiz olduğunu ileri sürerek ketmi verese gerekçesine dayalı tapu iptal ve tescil davası açabilme ve kendisine verilmeyen miras paylarını geri alabilme imkanına sahiptir.
Ancak miras kalan taşınmazın üçüncü iyi niyetli kişilere devredilmesi halinde tapuya güven ilkesi gereği iyi niyete dayalı mülkiyet hakkı TMK 1023 md. “tapu kütüğündeki sicile iyi niyetle dayanarak mülkiyet veya başka bir ayni hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur” kapsamında korunacağından bu taşınmazlar hakkında mülkiyet iddiasında bulunulması mümkün değildir. Ancak bu aşamada mirasçılardan şatları oluştuğu takdirde zararın giderilmesi adına tazminat talep edilmesi mümkündür.
YARGITAY KARARI
…..Dava, yolsuz tescil (ketmi verese olgusu) hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil; birleşen dava, aynı sebeple tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde tazminat isteğine ilişkin olup, Mahkemece, yapılan inceleme ve araştırma sonucunda, toplanan deliller isabetle değerlendirilerek, ketmi verese olgusunun varlığı saptanarak, 27.12.1939 tarih 11/60 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince ikinci el durumunda bulunan davalı A..’in, tapu sicillerinin aleniliği ve güvenirliği ilkeleri uyarınca edinmesinin TMK’nun1023. maddesinde öngörülen iyiniyetli müktesibin iktisabının korunacağı hükmü kapsamında bulunduğu gözetilerek, asıl davanın tümden, birleştirilen davanın ise tapu iptal ve tescil isteği yönünden reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur.
Ne var ki, Mahkemece, taşınmazın aynına yönelik ketmi verese olgusu nedeniyle açılan davaların hiç bir zamanaşımı veya hak düşürücü süreye tabi olmaksızın her zaman açılmasının olanaklı bulunduğu hususu gözardı edilerek, dava tarihi itibariyle 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçmiş olduğu davanın reddine gerekçe olarak kabul edilmiş ise de, bu hususun yasal olduğunu söyleme olanağı yoktur.Yukarıda değinilen davanın reddine dair gerekçe karşısında bu hususa kararda yer verilmiş olması neticeye etkili görülmemiştir.Davacıların, dava ve birleştirilen dava yönünden, tapu iptal ve tescil isteklerinin reddine ilişkin olarak verilen hükme yönelik temyiz itirazları yerinde değildir. Reddiyle, aleylerindeki hükmün bu yönü itibariyle ONANMASINAAncak, davacıların, birleşen davada, tapu iptal tescil isteği yanında ketmi verese olugusu nedeniyle adlarına yolsuz olarak sicil kaydı oluşan davalılar aleyhine, taşınmazın el değiştirmesi sebebiyle tazminat isteğinde de bulundukları, Mahkemece, tazminat isteğininde reddine karar verildiği görülmektedir.
Hemen belirtilmelidir ki, davada dayanılan ketmi verese olgusunun, kesinleşmiş verasetin iptali kararıyla sabit olduğu tartışmasızdır. Çekişme konusu taşınmazın aynı ile ilgili istekte reddedildiğine göre, taşınmazın elden çıkartılması sebebiyle taşınmazın satış değerinden, davacıların miras paylarına tekabül eden bölüm belirlenerek, miras payları oranında davalı A. dışındaki diğer davalılardan tahsili ile davacılara verilmesi yönünde hüküm kurulması gerekirken bu istek yönünden de davanın reddine karar verilmiş olması doğru değildir.Şu hususta vurgulanmalıdır ki, bedelden kaynaklanan tazminat istekli davalar için zamanaşımı süresinin, ayın istemek hakkının mutlak olarak ortadan kalktığı tarihten itibaren başlayacağıda tartışmasızdır.
Hal böyle olunca; tazminat isteği yönünden yukarıda değinildiği şekilde hüküm kurulması gerekirken, bu istek yönünden de davanın reddine karar verilmiş olması isabetsizdir.Davacıların bu yöne değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün açıklanan nedenden ötürü HUMK.’nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin hacrın temyiz edene geri verilmesine, 16.12.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. ( T.C. Yargıtay 1. HUKUK DAİRESİ Esas : 2010/10233Karar : 2010/13589Karar Tarihi :16.12.2010 )